Bậc tam cấp không chỉ là một phần quan trọng trong kết cấu nhà gỗ cổ truyền mà còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc, ảnh hưởng đến vận khí của gia chủ. Cùng tìm hiểu cách thiết kế bậc thềm chuẩn đẹp, đúng phong thủy qua bài viết dưới đây.
Nhà gỗ gõ 5 gian 4 mái cổ truyền Bắc Bộ
Bậc tam cấp là gì? Ý nghĩa phong thủy trong kiến trúc nhà gỗ
Định nghĩa
Bậc tam cấp là một cấu kiện quan trọng trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền, gồm ba bậc thềm dẫn từ sân lên hiên nhà. Đây là thiết kế phổ biến trong các công trình nhà ở truyền thống, nhà thờ họ,… và được xem là yếu tố không thể thiếu trong việc định hình phong cách kiến trúc cổ truyền.
Cái tên “tam cấp” xuất phát từ quy luật ba cấp bậc, giúp việc di chuyển trở nên thuận tiện, đồng thời tạo điểm nhấn cho phần hiên nhà. Không chỉ dừng lại ở công năng sử dụng, bộ phận này còn mang trong mình giá trị phong thủy sâu sắc.

Ý nghĩa phong thủy khi lắp đặt
Theo quan niệm phong thủy, tam cấp tượng trưng cho ba yếu tố cốt lõi của vũ trụ: Thiên – Địa – Nhân. Đây là ba nguyên lý quan trọng trong triết lý phương Đông, thể hiện sự hòa hợp giữa con người với trời đất, vạn vật.
Ngoài ra, trong cách tính bậc theo quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử, số bậc của tam cấp thường rơi vào chữ “Sinh”, mang ý nghĩa sinh sôi, phát triển, giúp gia chủ gặp nhiều may mắn và thịnh vượng. Ngược lại, nếu bậc rơi vào “Bệnh” hoặc “Tử” sẽ tạo nguồn năng lượng xấu, ảnh hưởng tiêu cực đến vận khí của ngôi nhà.

Cách tính bậc tam cấp chuẩn phong thủy và khoa học
Nguyên tắc tính theo phong thủy
Việc tính bậc thềm tam cấp trong kiến trúc truyền thống dựa trên hai nguyên tắc chính:
- Theo vòng tuần hoàn “Sinh – Lão – Bệnh – Tử”: Tổng số bậc phải rơi vào cung “Sinh” để mang lại vận khí tốt. Nếu có nhiều hơn ba bậc, số bậc vẫn phải tuân theo quy luật này (5, 7, 9 bậc…).
- Hài hòa với tổng thể kiến trúc nhà gỗ: Bậc thềm tam cấp cần cân đối với hiên nhà, chiều rộng phải tương xứng với chiều ngang công trình. Chiều cao từng bậc đảm bảo phù hợp với tầm bước của người sử dụng, đặc biệt là người lớn tuổi.

Kích thước chuẩn của bậc tam cấp
Trong thiết kế bậc thềm, kích thước được tính toán kỹ lưỡng nhằm đảm bảo sự an toàn và hài hòa trong tổng thể kiến trúc.
- Chiều cao mỗi bậc: Dao động từ 15 – 18cm, giúp việc di chuyển dễ dàng, không bị quá cao hoặc quá thấp.
- Chiều rộng mặt bậc: Từ 25 – 30cm, đảm bảo bước chân thoải mái, vững chãi.
- Tổng chiều dài: Phụ thuộc vào chiều ngang của hiên nhà, thường được thiết kế tương xứng để tạo sự cân đối.

Các mẫu bậc tam cấp phổ biến trong nhà gỗ cổ truyền
Bậc tam cấp bằng đá tự nhiên
Bậc tam cấp bằng đá tự nhiên là lựa chọn phổ biến trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền nhờ vào độ bền cao và vẻ đẹp sang trọng. Các loại đá thường được sử dụng bao gồm đá xanh, đá granite và đá cẩm thạch. Mỗi loại đá mang một sắc thái riêng, từ sự cổ kính, trầm mặc đến nét tinh tế, trang nhã. Bộ phận này không chỉ giúp công trình thêm phần vững chãi mà còn thể hiện sự bề thế của ngôi nhà.

Bậc thềm tam cấp lát gạch cổ truyền
Gạch Bát Tràng, gạch đất nung là những vật liệu quen thuộc trong các công trình nhà gỗ Bắc Bộ, tạo nên vẻ đẹp hoài cổ và gần gũi. Bậc thềm tam cấp lát gạch mang đến sự ấm áp và gắn kết hài hòa với kiến trúc tổng thể của ngôi nhà. Đặc biệt, màu sắc của gạch theo thời gian càng trở nên nhuốm màu thời gian, làm nổi bật nét cổ kính đặc trưng của nhà gỗ truyền thống.

Bậc tam cấp kết hợp lan can gỗ
Một số công trình nhà gỗ cổ truyền sử dụng bậc thềm kết hợp với lan can gỗ, tạo điểm nhấn thẩm mỹ đặc biệt. Lan can có thể được chạm khắc tinh xảo, mang đậm dấu ấn nghệ thuật truyền thống. Thiết kế này không chỉ làm tăng thêm nét duyên dáng cho hiên nhà mà còn giúp việc di chuyển an toàn hơn, nhất là đối với người lớn tuổi và trẻ nhỏ.
Lưu ý khi thiết kế và thi công bậc tam cấp
Để đảm bảo bậc tam cấp không chỉ đẹp mà còn phù hợp phong thủy, gia chủ cần lưu ý các điểm sau:
- Tính toán số bậc chuẩn xác: Gia chủ cần đảm bảo tổng số bậc rơi vào cung “Sinh” để mang lại may mắn.
- Chọn vật liệu bền bỉ: Đá, gạch hoặc gỗ cần có độ bền cao, chịu được tác động môi trường.
- Bề mặt chống trơn trượt: Đặc biệt quan trọng với người cao tuổi và trẻ nhỏ, có thể dùng gạch nhám hoặc tạo rãnh trên bề mặt đá.
- Đảm bảo tính đối xứng: Bậc phải cân đối với hiên nhà, tránh thiết kế lệch hoặc mất cân bằng.
- Hài hòa với tổng thể kiến trúc: Màu sắc, họa tiết phải phù hợp với phong cách của nhà gỗ cổ truyền.

Bậc tam cấp không chỉ là một phần quan trọng trong kết cấu nhà gỗ cổ truyền mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về phong thủy và thẩm mỹ. Việc thiết kế tam cấp đúng nguyên tắc không chỉ giúp tạo sự thuận tiện trong sinh hoạt mà còn góp phần thu hút vượng khí, mang lại sự may mắn và tài lộc cho gia chủ.
>> Xem thêm: Len đá cửa: Điểm nhấn ấn tượng trong kiến trúc nhà gỗ
Hy vọng bài viết này đã mang đến những thông tin hữu ích giúp quý vị có cái nhìn rõ hơn về bậc tam cấp trong nhà gỗ. Nếu đang có dự định thi công, hãy quý vị nên cân nhắc kỹ lưỡng để có một thiết kế phù hợp, đảm bảo cả về công năng, thẩm mỹ lẫn phong thủy.
Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc
Số điện thoại: 0973812666
Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm
Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)
>Tham khảo thêm video về nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ
>Tham khảo thông tin về nội thất nhà thờ